Paragraf çözme teknikleri, TYT Türkçe sorularında yüksek net yapmak isteyen öğrencilerin mutlaka bilmesi gereken bir alandır. ÖSYM, her sene TYT Türkçe Testi’nde en çok paragraf sorusu sorar. Bazı sorularda neredeyse bütün şıklar birbirine yakındır ve sorular uzundur. Bunlar öğrencinin gözünü korkutur ancak paragraf çözme taktikleri hakkında bilgili olan öğrenciler bu soruları kolayca çözebilir. 

Eğer TYT Türkçe çalışmak istiyorsanız paragraf çözme yöntemlerini öğrenmeniz gerekir. Paragraf çözme teknikleri hakkında bilgi sahibi olarak siz de sınavda rakiplerinizden önde olabilirsiniz. Bu yazımızda sizler için hazırladığımız paragraf çözme taktiklerini inceleyerek TYT Türkçe dersinde ortalamanın üzerinde net yapabilirsiniz.

Paragraf Soruları Çözme Taktikleri Nelerdir?

Paragraf soruları çözme taktikleri şu şekilde sıralanabilir:

1. Sorunun kökünden başlamak
2. Altı çizili kısma dikkat etmek
3. Hızlıca şıkları okumak
4. Soruyu doğru anlamak
5. Bütün şıkları okumak
6. Paragrafın ilk ve son cümlesine dikkat etmek
7. Soruyu metnin tamamına göre yanıtlamak
8. Paragrafı soruya göre yorumlamak
9. Anahtar kelimelere dikkat etmek
10. Önemli cümlelerin altını çizmek
11. Uzun sorulardan çekinmemek
12. Hızlı okuma yeteneğini geliştirmek
13. Geçmiş yıllardaki paragraf sorularını çözmek
14. Çok sık paragraf sorusu çözmek
15. Turlama tekniği ile paragraf sorusu çözmek
16. Çözemediğiniz soruları öğrenmek

1. Sorunun Kökünden Başlamak

Sorunun kökünden başlamak, paragraf sorusu çözme taktikleri arasında ilk uygulanması gereken tekniktir. Uzun ya da kısa olması fark etmeksizin karşınıza çıkan bir paragraf sorusunu çözerken ilk olarak soru kökünü okuyun. Yani paragrafın hemen altında bulunan kısımda sorunun sizden ne istediğini iyi bir şekilde anlayın.

Paragraf taktikleri arasında en çok kullanılan yöntemlerden biri soru köküne bakmaktır. Soru kökünde “hangisi çıkarılamaz”, “anlatılmak istenen hangisidir”, “hangisi anlatılmamıştır” gibi ifadeler yer alır. Bu ifadelerin her biri farklı bir anlam taşır. Örneğin “hangisi çıkarılamaz” şeklindeki bir soru kökü, paragrafı yorumlamanızı istemektedir ancak “hangisi anlatılmamıştır” şeklindeki bir soru kökü sizden yalnızca paragrafta yazan bilgilere göre düşünmenizi istemektedir.

2. Altı Çizili Kısma Dikkat Etmek

Paragraf çözme tekniklerinden bir diğeri soru kökündeki altı çizili kısmı baz alarak soruyu cevaplamaktır. Soru kökündeki altı çizili kısım, size soruyu çözerken nasıl hareket etmeniz gerektiğine yönelik bir ipucu verir.

Altı çizili kısım genellikle olumsuz soru ifadelerini içerir. Örneğin “çıkarılamaz”, “değildir” gibi kelimelerin altının çizildiğini gördüğünüzde şıklara bakın ve paragrafta genel olarak anlatılan kısımlar dışında kalan seçeneği işaretlemeye çalışın.

3. Hızlıca Şıkları Okumak

Paragraf çözme taktiklerinden belki de en önemlisi şıkları hızlıca okumaktır. Soru kökünü okuyup şıkları hızlıca okuyarak genel itibarıyla paragrafta ne anlatıldığı konusunda bir fikir oluşturabilirsiniz. Böylece paragrafı okumaya geçtiğinizde metni daha kolay anlarsınız ve soruyu daha hızlı bir şekilde cevaplandırabilirsiniz. Bu yöntem, hızlı paragraf çözme taktikleri arasında da yer almaktadır.

4. Soruyu Doğru Anlamak

Paragraf çözerken sorunun sizden ne istediğini doğru anlamaya çalışın. Soru kökünü mutlaka okuyun ve sizden asıl isteneni anlamaya dikkat edin. Sizden paragrafın ana fikrini mi bulmanız isteniyor, düşüncenin akışını bozan cümleyi mi bulmanız isteniyor; bütün bunları anlamak için soru kökünü rehber olarak alabilirsiniz.

5. Bütün Şıkları Okumak

Paragraf çözerken öğrencilerin yaptığı en büyük hata, cevabı bulur bulmaz diğer şıkları okuyup geçmektir. Bazı sorularda şıklara çeldirici cevaplar koyulur. Bazı şıklar, asıl işaretlenmesi gereken doğru cevaba yakın anlamlar içerir.

Özellikle “yukarıdaki paragrafta esas anlatılmak istenen nedir” şeklindeki soru köklerinde bu hataya düşmemek gerekir. Bütün şıkları okuma şeklindeki paragraf çözme taktiği ile tuzağa düşmeden doğru cevabı işaretleyebilir ve rakiplerinizden bir adım önde olabilirsiniz.

6. Paragrafın İlk ve Son Cümlesine Dikkat Etmek

Paragrafın ilk ve son cümlesi, genellikle metnin anlatmak istediğini en iyi ifade eden kısımdır. Bazı paragraf sorularında, özellikle uzun paragraf sorularında, son cümle ilk cümlenin tam tersini anlatır.

Örneğin metnin ilk cümlesinde bir düşünce verilir, sonra bu düşünce ilerleyen cümlelerde örneklendirilerek açıklanır ve paragrafın sonunda bütün anlatılanları çürüten bir cümleye yer verilir. Bu tarz paragraf sorularında genellikle son cümle ana fikri ifade eder. Ancak yine de bütün metni okumanızda yarar vardır. Paragraf çözme teknikleri arasında bulunan bu taktik, özellikle ana fikri bulma sorularında işinize yarayacaktır.

7. Soruyu Metnin Tamamına Göre Yanıtlamak

Paragraf çözme taktikleri arasında mutlaka uygulanması gerekenlerden biri de metnin tamamını baz alarak cevabı bulmaktır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi bazı metinlerde doğru cevap son cümlede verilir. Dolayısıyla bütün metne odaklanmakta yarar vardır.

Metnin bazı yerlerini okuyup direkt cevabı işaretlemek çok risklidir. Bu yüzden paragraf çözme teknikleri arasında en önemlilerinden biri olan metnin bütününü okuma yöntemi uygulanmalıdır.

8. Paragrafı Soruya Göre Yorumlamak

Paragraf taktikleri konusunda bilgili olmayan öğrencilerin düştüğü hatalardan biri, soruyu kendi yorumuna göre düşünüp cevaplandırmaktır. Ancak paragraf sorusu çözerken metinde yazan ifadeler dışında bir şey düşünmemek ve kendi yorumumuzu katmamak gerekir. 

Bazı soru köklerinde “hangisi çıkarılamaz” ifadesi yer alır. Bu tarz sorular, sizin paragrafı yorumlamanızı ister. Ancak yorum yaparken yine paragrafta yazan cümlelere göre düşünmek gerekir.

9. Anahtar Kelimelere Dikkat Etmek

Taktikler ile paragraf çözme listemizin bir diğer maddesi ise anahtar kelimelere dikkat etmek. ÖSYM hem soru kökünde hem de paragraf içerisinde bazı anahtar kelimeler kullanır. Soru kökünden yukarıda bahsetmiştik ancak biraz da metin içindeki anahtar kelimelerden bahsedebiliriz.

Metin içinde “ancak, kısaca, o halde” gibi kelimelere dikkat etmeniz gerekir. Bu kelimelerden sonra gelen cümleler genellikle paragrafın ana fikrini yansıtır. O yüzden metinde bu kelimelerin olup olmadığını kontrol ederek paragraf taktiklerinin en az bilinen tekniğini uygulamış olursunuz. Bu sayede rakiplerinizden önde olabilirsiniz.

10. Önemli Cümlelerin Altını Çizmek

Paragraf sorularında bazı cümleler sizi doğrudan cevaba götürür. Özellikle “ancak, öyleyse” gibi ifadelerden sonra gelen cümleler çok daha önemlidir. Bu cümlenin altını çizip paragrafın genelini düşünerek doğru cevaba yaklaşma ihtimalinizi arttırabilirsiniz. Bu yöntem, paragraf çözme teknikleri arasında en çok kullanılanlardan biri olarak karşımıza çıkar.

11. Uzun Sorulardan Çekinmemek

Paragraf çözme teknikleri arasında uzun sorulardan çekinmemek de yer alır. Bu yöntem, en önemli paragraf taktikleri arasında gösterilir. Birçok öğrenci uzun paragraf sorularından korkar ve direkt bu soruları boş bırakır. Ancak unutmayın ki soru ne kadar uzun olursa cevap da o kadar kolay bulunur.

Bir şeyi kısa metin ile anlatmak daha zordur. Bu tarz metinlerde anlatılmak istenen düşünce, üstü kapalı cümleler ve söz sanatları aracılığıyla verilir. Dolayısıyla kısa paragraf sorularını anlamak daha zordur. Ancak uzun metinlerde düşünceyi anlatmak için daha çok imkan vardır çünkü daha çok cümle kurulabilir. Buradan hareketle uzun paragraf sorularını anlamanın ve çözmenin daha kolay olduğunu söyleyebiliriz.

12. Hızlı Okuma Yeteneğini Geliştirmek

Taktikler ile paragraf çözme listemizin bir diğer maddesi hızlı okuma yeteneğini geliştirmektir. Hızlı okuma becerinizi geliştirerek paragraf sorularını daha hızlı çözebilirsiniz. Böylece hedeflediğiniz nete daha kolay ulaşmış olursunuz. 

Hızlı okuma yeteneğinizi geliştirmek için hızlı okuma tekniklerinin anlatıldığı kurslara katılabilirsiniz. Teknikleri pratik ettikçe paragraf sorusu çözerken daha hızlı hareket etmeye başladığınızı göreceksiniz.

13. Geçmiş Yıllardaki Paragraf Sorularını Çözmek

Geçmiş yıllardaki paragraf sorularını çözmek, aslında doğrudan paragraf çözme taktikleri arasında bulunmuyor fakat yine de bu tekniği paragraf sorularında netlerini arttırmak isteyenler için önerebiliriz. Önceki senelerde çıkmış paragraf sorularına bakarak ÖSYM’nin ne tür sorular sorduğunu görebilirsiniz. Bu sayede TYT Türkçe Testi’nde ne tip sorularla karşılaşacağınızı bilmiş olursunuz ve paragraf sorularını daha hızlı çözebilirsiniz.

14. Çok Sık Paragraf Sorusu Çözmek

Çok sık paragraf sorusu çözmek de doğrudan paragraf taktikleri arasında gösterilemez fakat paragraf sorularının yapısını ve mantığını kavramanızı sağladığı için önemlidir. Bol bol paragraf sorusu çözmek, daha çok hızlı paragraf çözme becerinizi geliştirdiği için önemlidir. Örneğin her gün 10 adet paragraf sorusu çözerek hızınızı arttırabilirsiniz.

Bol paragraf sorusu çözmek, paragraf çözme teknikleri arasında en çok uygulanan yöntemlerden biridir. Özellikle derece öğrencileri ve TYT Türkçe Testi’nde yüksek net yapan öğrenciler bu tekniği kullanır. Örneğin içerisinde sadece paragraf sorularının yer aldığı soru bankalarını alarak işe başlayabilirsiniz. Bu soru bankasını sınava kadar bitirmeye çalıştığınızda paragraf sorularının artık sizin için ne kadar kolay olduğunu göreceksiniz. 

15. Turlama Tekniği ile Paragraf Sorusu Çözmek

Paragraf sorusu çözerken turlama tekniği uygulamak, en çok kullanılan paragraf çözme teknikleri arasında bulunur. Turlama tekniği, süre tutarak soru çözerken yapamadığınız soruları boş bırakıp diğer sorulara geçmektir.

Turlama tekniğini uygularken soruyu anlamadığınız an başka soruya geçmemeye dikkat edin. Soruyu tekrar okuyun, eğer üçüncü okumada da soruyu anlamıyorsanız direkt boş bırakıp başka soruya geçebilirsiniz.

16. Çözemediğiniz Soruları Öğrenmek

Paragraf çözme teknikleri arasında son sırada ise çözemediğiniz soruları öğrenmek yer alıyor. Hem öğrendiğiniz paragraf taktiklerini pratik etmek hem de soruları neden yanlış yaptığınızı görmek için yapamadığınız paragraf sorularının nasıl çözüldüğünü öğrenin.

Çözemediğiniz paragraf sorularını mutlaka bir Türkçe öğretmenine ya da Türkçe dersinde başarılı olan bir arkadaşınıza sorun. Bu soruları biriktirip belli bir süre sonra tekrar çözmeye çalışın. Eğer soruyu hala yanlış yapıyorsanız bu yazımızda yer alan paragraf çözme tekniklerini yeniden gözden geçirebilirsiniz.

Paragraf Sorusu Nasıl Çözülür?

Paragraf sorusu, sorunun ne istediği doğru bir şekilde anlaşılıp bütün metin okunarak çözülür. Paragraf sorusu çözerken metinde yer alan cümleler üzerinden cevap bulunmalıdır, metne yorum katılmamalıdır. 

Paragraf sorusu çözmek için öğrencilerin paragraf çözme taktiklerini öğrenmesi gerekir. Paragraf çözme tekniklerini öğrenen öğrenciler, hızlı paragraf çözme becerisi kazanmak için yapmaları gerekenleri de keşfetmiş olur. Bu sayede TYT Türkçe netleri artar ve hedefe ulaşmak daha kolay hale gelir.

Paragraf Sorusu Ne Zaman Çözülmeli?

Paragraf sorusu çözmek için zihninizin dinlenmiş olduğu bir saati seçmeye çalışın. Eğer akşamları çok yorgun oluyorsanız paragraf sorularını çözmek için gündüz vaktini seçebilirsiniz. Bu şekilde paragraf çözme taktiklerini daha kolay uygulamış olur ve daha yüksek net yaparsınız.

Paragraf Sorusu Çözmek Ne İşe Yarar?

Paragraf sorusu çözmek, TYT Türkçe Testi’nde rakiplerinizden önde olmanız noktasında işe yarar. Paragraf sorusu çözmenin faydaları; hızlı paragraf çözme becerinizi geliştirmesi, anlama yeteneğinizi güçlendirmesi, TYT Türkçe netlerinizi arttırması şeklinde sıralanabilir.

Paragrafta Ana Düşünce Nasıl Bulunur?

Paragrafta ana düşünceyi bulmak için bütün metni okumak ve “yazarın asıl anlatmak istediği şey nedir” sorusunu yanıtlamak gerekir. Paragrafta ana düşünce metnin başında, sonunda, ortasında ya da tamamında olabilir. Bu yüzden metin iyi okunmalıdır.

Paragrafta ana düşünceyi bulmak için paragrafın yapısı anlaşılmalıdır. Tümdengelim yöntemiyle yazılan paragraflarda ana düşünce ilk cümlede verilir. Çünkü diğer cümleler ana düşünceyi destekleyici nitelikte olacaktır. Ancak tümevarım sistemiyle yazılan paragraflarda ana düşünce son cümlede yer alacaktır. Tümevarım yönteminde yazar, ilk cümlelerde konuyu tartışır ve asıl söylemek istediğini son cümleye saklar. Dolayısıyla ana düşünceyi bulmak için ilk ve son cümle kilit öneme sahiptir.

Bazı paragraflarda ana düşünce metnin tamamına yayılmıştır ya da metnin ortasında bulunur. Dolayısıyla paragrafta ana düşünceyi bulmak için bütün metni baştan sona kadar okumak gerekir.